Dag van de Toekomstige Registraties

Op 25 juni 2024 organiseerde Digilab de Dag van de Toekomstige Registraties. We hebben samen verkend hoe we voor de toekomst registers kunnen bouwen die voldoen aan publieke waarden, die wendbaar zijn en een traceerbare vertaling van wet naar uitvoering borgen.

Een speciaal dankwoord gaat uit naar onze sprekers:

Arjan Widlak, die ons meenam in de historie van de bureaucratie en waar het in de digitalisering soms scheef loopt. Waar burgers klem komen te zitten, als vissen wel worden meegesleurd in een waterval van gegevensdeling, maar diezelfde vissen niet meer stroomopwaarts kunnen zwemmen als het nodig is.

Mariette Lokin, warm pleitbezorger van een Weberiaanse bureaucratie in de goede zin des woords, gaf een doorkijkje naar de methode Wendbare Wetsanalyse en de voordelen van juridisch-technische samenwerking naar het voorbeeld van Devops: “Legops”. Want uiteindelijk ís de wet een algoritme. Tijd om dat in onze register-ontwerpen mee te nemen.

Wicher Minnaard verplaatste ons naar een heel andere context, waar hij greenfield met een klein team in zes maanden een nieuwe overheidsregistratie neerzette: in Timor-Leste. Hij liet overtuigend zien waarom je als overheid geen genoegen wil nemen met een tabel met huidige states, waarom je altijd terug wil kunnen kijken en rekenen. En waarom het belangrijk is om in je ontwerp te erkennen dat je registratie de werkelijkheid benadert. En dat je de best mogelijke benadering met nieuwe inzichten wilt kunnen updaten, zónder de geschiedenis te wissen.

Jeanot Bijpost bouwde voort op de verhalen van zijn voorgangers door te laten zien hoe we dan het liefste de werkelijkheid benaderen in een toekomstige registratie. Dat het daarvoor handig is als claims over die werkelijkheid opgedeeld zijn in delen, die je op afzonderlijke tijdsassen kunt beschrijven en oproepen. Als we lezen en schrijven niet hetzelfde behandelen, en we bij onze registratiehandelingen ook de context meegeven waarom deze handeling is verricht. Geeft dat niet allerhande praktische bezwaren? Is dat altijd nodig? Op deze en andere vragen richt het Digilab-onderzoeksproject Uit Betrouwbare Bron zich de komende jaren.

Vervolgens gingen we de diepte in met Mariette Lokin en Eelco Hotting in de Wendbare Wetsanalyse, en met Marc van Andel en Jeanot Bijpost in de voors, tegens en uitdagingen van claimsourcing als ontwerpprincipe voor toekomstige registraties.

Wil je nog even rustig nalezen wat er langs is gekomen? Dat kan: de presentaties staan in onze chatomgeving digilab.overheid.nl/chat. Mocht je nog geen lid zijn, meld je dan aan met je Pleio-account.

We plaatsen hier ook een korte vragenlijst om jullie feedback op te halen en te peilen hoe we samen met jullie deze toekomstige registraties dichterbij kunnen brengen. Ook horen we graag welke onderwerpen jullie aanspreken voor toekomstige events.

Voel je tevens vrij om rechtstreeks contact op te nemen met ons. Ook dat kan via onze chatomgeving, met een direct bericht aan een van onze teamleden.

Graag tot ziens bij Digilab!